Schade door een boom

Verhaal van schade

Bomen verliezen takken, soms zeer grote, en bomen gaan een keer omvallen. Hierdoor kan schade ontstaan aan zaken zoals auto’s of huizen maar ook aan personen. Eén van de eerste vragen in zulke gevallen is: wie is aansprakelijk voor deze schade? In beginsel draagt in Nederland iedereen zijn eigen schade. Het verhalen van geleden schade is een steeds meer voorkomend fenomeen geworden en de schade die door bomen wordt veroorzaakt kan soms ook zeer groot zijn. Wanneer het slachtoffer zijn schade wil verhalen op de eigenaar van de boom, moet er sprake zijn van een onrechtmatige daad en zal het slachtoffer moeten bewijzen dat de schade de eigenaar kan worden verweten of dat het hem kan worden toegerekend. Schade kan worden verweten als de eigenaar bijvoorbeeld een tak uit een boom zaagt, die daardoor op een auto valt. Schade kan in veel gevallen ook worden toegerekend als de eigenaar de geldende, ongeschreven zorgvuldigheidsnormen niet is nagekomen, bijvoorbeeld door de boom nooit te laten onderhouden en controleren. Dat betekent niet dat elk gebrek aan een boom waardoor schade ontstaat, ook meteen leidt tot aansprakelijkheid voor die schade, zoals de Hoge Raad, na een advies van de Advocaat-generaal, onlangs al bepaalde.

Onrechtmatige daad, artikel 6:162 BW

In artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is de onrechtmatige daad als volgt omschreven: een inbreuk op een recht; een doen of nalaten in strijd met de wettelijke plicht; een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Het kan dus gaan om een handelen of een nalaten waarmee iemand een ander schade toebrengt. Er moet aan 5 criteria worden voldaan voordat er sprake is van een onrechtmatige daad. Er moet dus sprake zijn van onrechtmatigheid, van toerekenbaarheid (vaak in de vorm van “schuld”), er moet schade zijn, er moet een causaal verband bestaan tussen de onrechtmatige daad en de schade en er moet sprake zijn van relativiteit. Is aan al deze eisen voldaan, dan moet de eigenaar van de boom de schade van het slachtoffer vergoeden. Eigen schuld kan dan nog wel een rol spelen, bijvoorbeeld wanneer iemand bij een storm door het bos gaat wandelen.

Zorgvuldigheidsnormen

Een eigenaar van een boom kan aansprakelijkheid voorkomen wanneer hij kan bewijzen dat hij voldoende voor zijn boom heeft gezorgd. Er is dan geen sprake van onrechtmatigheid. De rechtbank Arnhem heeft dat in 2011 heel helder uiteengezet. Hoever deze zorg gaat, hang af van de omstandigheden van die boom: hoe groot is de boom en waar staat hij? De algemene zorgvuldigheid die voor de meeste bomen geldt, bestaat er uit dat er sprake moet zijn van regelmatig regulier onderhoud en regelmatige uitwendige controle op gebreken aan de boom (de zogenaamde boomveiligheidscontrole). Afhankelijk van leeftijd, omvang en groeiplaats hebben we het dan over jaarlijkse tot vijfjaarlijkse controles. Wanneer de boom op een plaats staat waarbij is te voorzien dat bij omvallen of afbreken van een tak er aanzienlijke schade kan ontstaan, dan wordt er meer zorg verwacht. Een dergelijke boom zal minstens jaarlijks moeten worden gecontroleerd en behoeft misschien extra onderhoud. Naast regelmatige visuele controle is er ook soms een onderzoeksplicht. Wanneer uitwendige gebreken worden geconstateerd of wanneer er andere aanwijzingen bestaan over een gebrek, dan dient een nader onderzoek plaats te vinden. In een arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is bepaald dat wanneer een boomeigenaar te weinig onderzoek doet bij een boom, waarvan gebreken bekend zijn en die op een risicovolle locatie staat, de eigenaar de schade die veroorzaakt wordt door die boom ook moet vergoeden.  Meer informatie?